Πολλοί λάτρεις της τεχνολογίας πιστεύουν ότι οι αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα μπορούν να πάνε μόνο προς τα μπρος, λόγω της απίστευτης αύξησης του αριθμού των εφευρέσεων που αλλάζουν συνεχώς την περιγραφή των υφιστάμενων επαγγελμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, πολλοί πιστεύουν ότι η πλήρης εγκατάλειψη της παραδοσιακής εκπαίδευσης στην τάξη είναι σχεδόν βέβαιη στο εγγύς μέλλον, σημειώνοντας ότι η παραδοσιακή εκπαίδευση δεν θα είναι σε θέση να προετοιμάσει επαρκώς τους μαθητές για τις νέες προκλήσεις και απαιτήσεις του πραγματικού κόσμου.
Ωστόσο, οι σκεπτικιστές συχνά υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με την άμεση εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογιών στην τάξη, κυρίως λόγω των πιθανών συνεπειών, όπως η διεύρυνση ενός υπάρχοντος κοινωνικού χάσματος, η αύξηση του αριθμού των ατόμων που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες και η οπισθοδρόμηση της γνωστικής και ακαδημαϊκής ανάπτυξης των παιδιών που μπορεί να αποδειχθεί μη αναστρέψιμη.
Λαμβάνοντας υπόψη τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών, θα παρουσιάσουμε παρακάτω έναν κατάλογο με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση και θα εξηγήσουμε πώς επηρεάζει τους σημερινούς μαθητές.
Πλεονεκτήματα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση
Ανατρέχοντας στα τελευταία εκατό χρόνια, η εισαγωγή της τεχνολογίας στην τάξη υπήρξε ευλογία μόνο για τους νεότερους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Με άλλα λόγια, με την ξαφνική εισαγωγή ενός ευρέος φάσματος συσκευών και του Διαδικτύου, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να κάνουν τη διαδικασία της μάθησης πολύ πιο εύκολη και πιο ενδιαφέρουσα. Τα βασικά οφέλη της τεχνολογίας στην εκπαίδευση περιλαμβάνουν τα εξής:
Παρέχει μια καλύτερη διαδραστική εμπειρία κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μάθησης και διδασκαλίας
Με την εισαγωγή των κινητών τηλεφώνων, των ταμπλετών και των υπολογιστών, οι μαθητές είναι πλέον σε θέση να κάνουν κάτι που θα έπρεπε να μπορούν να κάνουν εδώ και πολύ καιρό – να μαθαίνουν ενεργά και παραγωγικά. Για πρώτη φορά, οι μαθητές μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ένα θέμα / μια διδακτική ενότητα με ενθουσιασμό χάρη στις εφαρμογές, τα βίντεο, τις προσομοιώσεις και τα ψηφιακά βιβλία που καθιστούν τη μαθησιακή διαδικασία πολύ πιο ελκυστική. Επιπλέον, έχοντας την ευκαιρία να εμβαθύνουν σε έναν τομέα που τους ενδιαφέρει, μπορούν να αναγνωρίσουν ενδεχομένως τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα τους, και ίσως ακόμη και το μελλοντικό τους επάγγελμα.
Παρέχει πρόσβαση σε απεριόριστο αριθμό τρεχουσών πληροφοριών και δεδομένων από διάφορες πηγές
Εκτός από το γεγονός ότι οι μαθητές προσεγγίζουν τη μάθηση με περισσότερο ενθουσιασμό και παραγωγικότητα, έχουν επίσης την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση στα πιο επίκαιρα θέματα και έρευνες, κάτι που οι πρόγονοί τους μπορούσαν μόνο να ονειρευτούν. Αντί να πηγαίνουν από βιβλιοθήκη σε βιβλιοθήκη, σέρνοντας μαζί τους ένα σωρό βιβλία, απέχουν μόλις μερικά κλικ και κάμποσα καλά καθορισμένα ερωτήματα από την πρόσβαση σε πληροφορίες που μπορούν να τους δώσουν πρόσθετη εικόνα για τα θέματα που καλύπτουν στο σχολείο. Έτσι, αυτή η πρακτική όχι μόνο δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να έχουν μια σύγχρονη εκπαίδευση, αλλά τους μαθαίνει επίσης πώς να προσεγγίζουν την αναζήτηση πληροφοριών και να διαβάζουν σύνθετη επαγγελματική βιβλιογραφία.
Διδάσκει ψηφιακό γραμματισμό
Όλοι γνωρίζουμε ότι οι νέοι δεν μπορούν να αποκτήσουν το επίπεδο δεξιοτήτων που απαιτεί ο σημερινός επιχειρηματικός κόσμος στα μαθήματα πληροφορικής. Με την εφαρμογή της τεχνολογίας ως αναπόσπαστο μέρος της εκπαίδευσης, δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να συμβαδίζουν με τις τάσεις της μάθησης και να αποκτούν τεχνολογικές / ψηφιακές δεξιότητες που είναι ιδιαίτερα περιζήτητες στον 21ο αιώνα. Αυτή η μορφή μάθησης είναι πιο χρήσιμη για τους μαθητές που δεν έχουν πρόσβαση στη σύγχρονη τεχνολογία στο σπίτι, γεγονός που θα μπορούσε επίσης δυνητικά να μειώσει το κοινωνικό χάσμα μεταξύ των ψηφιακά εγγράμματων και των ψηφιακά αναλφάβητων ανθρώπων.
Μειώνει το εκπαιδευτικό κόστος
Με την εισαγωγή της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, οι πόροι έγιναν πιο προσιτοί, με αποτέλεσμα να μειωθούν τα δίδακτρα, η ανάγκη για βιβλία και η τιμή τους, καθώς και η ανάγκη για σχολικά είδη. Η εισαγωγή των ηλεκτρονικών βιβλίων διευκόλυνε τις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα και βοήθησε τους μαθητές να προσεγγίσουν τη μάθηση επί ίσοις όροις με τους συνομηλίκους τους, χωρίς την πίεση των γονέων για υψηλές επιδόσεις που απορρέει από τις μεγάλες επενδύσεις στην εκπαίδευση του παιδιού τους.
Επιπλέον, μια άλλη θετική επίδραση της χρήσης των ηλεκτρονικών βιβλίων στην εκπαίδευση είναι το γεγονός ότι συμβάλλουν έμμεσα στη μείωση της αποψίλωσης των δασών, η οποία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Παρέχει καλύτερη εικόνα των επιδόσεων των μαθητών χάρη στα metrics
Στο παρελθόν, οι εκπαιδευτικοί έπρεπε να αφιερώνουν σημαντικό χρόνο για να αξιολογούν τη συνολική ακαδημαϊκή επίδοση κάθε μαθητή, γεγονός που αποδείχθηκε πολύ πρακτικό, ιδίως σε μεγάλες τάξεις με περισσότερους από 20 μαθητές. Δυστυχώς, πολλοί μαθητές δεν καταφέρνουν ποτέ να διορθώσουν τα λανθασμένα βήματα στη μάθηση, κάτι που θα μπορούσε να τους βοηθήσει να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και ενδεχομένως να ανακαλύψουν τα ταλέντα ή τις κλίσεις τους.
Ωστόσο, με την εισαγωγή των ψηφιακών τεχνολογιών και του Διαδικτύου στις τάξεις, το έργο των καθηγητών να αναλύουν τις επιδόσεις των μαθητών και να παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές και συμβουλές έχει γίνει πολύ πιο εύκολο, γεγονός που είναι μια κατάσταση στην οποία κερδίζουν και οι δύο πλευρές – τόσο οι καθηγητές όσο και οι μαθητές. Συγκεκριμένα, χάρη στις πλατφόρμες που συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τις επιδόσεις των μαθητών στην τάξη, τα τεστ και τις εργασίες, οι εκπαιδευτικοί έχουν σαφή εικόνα για τους τομείς στους οποίους οι μαθητές δυσκολεύονται ή στους οποίους υπερέχουν. Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί είναι πλέον σε θέση να τροποποιούν τα μαθήματα με βάση τις επιδόσεις μεμονωμένων μαθητών ή της τάξης στο σύνολό της.
Οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν μεταξύ μάθησης σε πραγματικό χρόνο ή μάθησης με το δικό τους ρυθμό
Η τεχνολογία στην εκπαίδευση επέτρεψε στους μαθητές να αποκτήσουν τον έλεγχο της μάθησής τους, αλλά παρείχε επίσης ευελιξία στους εκπαιδευτικούς ως προς τη μεταφορά γνώσεων στους μαθητές. Συγκεκριμένα, η πρακτική αυτή είναι δυνατή μόνο σε σχολεία που υποστηρίζουν υβριδική (μικτή) μάθηση, δηλαδή έναν συνδυασμό σύγχρονης μάθησης σε πραγματικό χρόνο και ασύγχρονης μάθησης, όπου οι μαθητές μπορούν να ακούσουν μια διάλεξη όταν το επιλέξουν.
Η ακρόαση ενός καθηγητή που παραδίδει ένα μάθημα σε πραγματικό χρόνο παρέχει στους μαθητές μια ισχυρότερη αίσθηση του ανήκειν και τους επιτρέπει να κοινωνικοποιηθούν με τους συμμαθητές τους, όπως με την πρόσωπο-με-πρόσωπο αλληλεπίδραση με τον καθηγητή. Από την άλλη πλευρά, οι πιο ανεξάρτητοι μαθητές που είναι σίγουροι για τις δικές τους ικανότητες διαχείρισης χρόνου και καθηκόντων μπορούν να μάθουν όποτε θέλουν.
Μειονεκτήματα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση
Είναι υπέροχο να είμαστε αισιόδοξοι και να πιστεύουμε στη συνεχή πρόοδο της τεχνολογίας, ωστόσο είναι εξίσου σημαντικό να μην ξεχνάμε τις αρνητικές πλευρές της τεχνολογίας στην εκπαίδευση και το πώς μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμα προβλήματα στους νέους. Συγκεκριμένα, πολλοί σκεπτικιστές από τον τομέα των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών επισημαίνουν συχνά διάφορα πιθανά μειονεκτήματα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση και πώς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ορισμένες πτυχές, καθώς και την ποιότητα της ζωής και της ανάπτυξης των παιδιών:
Αποσπά την προσοχή τόσο μέσα στην τάξη όσο και έξω από αυτήν
Οι υποστηρικτές της τεχνολογίας στην εκπαίδευση συχνά ξεχνούν ότι οι μαθητές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα και τις ταμπλέτες τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, πολύ μετά την ολοκλήρωση των σχολικών τους δραστηριοτήτων. Συγκεκριμένα, με την καθημερινή «δόση» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των βιντεοπαιχνιδιών, ο εγκέφαλος των παιδιών έχει συνηθίσει σε διασκεδαστικό, έντονο και βραχυπρόθεσμο περιεχόμενο που μπορεί να διεγείρει γρήγορα το σύστημα ντοπαμίνης τους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εδώ είναι το γεγονός ότι η καθημερινή αλληλεπίδραση με τις τεχνολογικές συσκευές μειώνει τη διάρκεια της προσοχής και οι έρευνες δείχνουν ότι η διάρκεια της προσοχής των παιδιών της γενιάς Z είναι περίπου 8 δευτερόλεπτα. Παρόλο που οι εκπαιδευτικοί μπορεί να έχουν καλές προθέσεις, η χρήση εφαρμογών που δεν έχουν καμία σχέση με την ίδια τη διδακτική διαδικασία θα πρέπει να περιορίζεται και η τεχνολογία θα πρέπει να χρησιμοποιείται στην τάξη μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο.
Ενδεχομένως περιορίζει τη γνωστική ανάπτυξη και μειώνει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων
Η τεχνολογία έχει πάντα μια καλή πρόθεση: να μειώσει τον χρόνο και να διευκολύνει την εκτέλεση ορισμένων μηχανικών δραστηριοτήτων. Ωστόσο, η τεχνολογία έχει αυτοματοποιήσει σχεδόν όλες τις σχολικές δραστηριότητες. Γιατί να χρειάζεται ένα παιδί να μάθει τα βασικά μαθηματικά, όταν μπορεί να χρησιμοποιήσει μια αριθμομηχανή στο τηλέφωνό του, ή γιατί να χρειάζεται να μάθει ορθογραφία, όταν έχει λογισμικό αυτόματης διόρθωσης;
Έτσι, αυτό που αρχικά ήταν μια θετική πρόθεση έχει οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου οι νέες γενιές δεν θα είναι σε θέση να εκτελούν καθημερινές γνωστικές δραστηριότητες χωρίς την τεχνολογία. Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί ότι όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν την τεχνολογία για την επίλυση κάθε προβλήματος στο σχολείο, χάνουν σταδιακά τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων, οι οποίες είναι ένα ιδιαίτερα περιζήτητο σύνολο δεξιοτήτων. Η μόνη λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι να επιβάλλουν οι εκπαιδευτικοί και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στο σύνολό τους περιορισμούς στη χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση.
Μειώνει την άμεση αλληλεπίδραση μεταξύ συνομηλίκων
Αν και οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την πρόοδο των μαθητών, και τη συνεργασία σε έργα, εντούτοις αγνοούν τη βιολογική μας ανάγκη για αλληλεπίδραση σε πραγματικό χρόνο. Συγκεκριμένα, ζούμε ως κοινωνικά όντα για πάνω από δεκάδες χιλιάδες χρόνια και τώρα νομίζουμε ότι μπορούμε να ξεγελάσουμε τη γενετική μας προδιάθεση τόσο εύκολα.
Παρόλο που οι νέοι αλληλεπιδρούν με τους γονείς, τους δασκάλους και τους συνομηλίκους τους, το ποσοστό των εφήβων με διάγνωση κάποιας μορφής κατάθλιψης αυξάνεται συνεχώς και έχει φτάσει πλέον στο εντυπωσιακό 20%. Η μόνη λύση που μπορούν να προσφέρουν οι δάσκαλοι και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι να ενθαρρύνουν τους νέους να συμμετέχουν στην πρόσωπο-με-πρόσωπο αλληλεπίδραση με άλλους.
Η συντήρηση της σύγχρονης τεχνολογίας είναι πολύ δαπανηρή
Το κόστος της αναβάθμισης ή της συντήρησης της τεχνολογίας συχνά παραβλέπεται. Σε έναν κόσμο όπου οι νέες καινοτομίες στον τομέα των ψηφιακών τεχνολογιών εμφανίζονται σχεδόν κάθε μήνα και όπου η αναβάθμιση του λογισμικού και των εφαρμογών απαιτεί συνεχώς πιο ισχυρές συσκευές, η στήριξη στην πεποίθηση ότι η τεχνολογία στην εκπαίδευση είναι η μόνη λύση ακούγεται υπερβολική.
Δηλαδή, η διδασκαλία και η μάθηση μπορούν να γίνουν χωρίς τεχνολογία, αλλά το ερώτημα είναι πόσο χρήσιμες θα είναι οι αποκτηθείσες ειδικές δεξιότητες μετά από μερικές γενιές τεχνολογικής καθυστέρησης. Έτσι, προκειμένου να μην μετανιώσουν για την αγορά νέας τεχνολογίας, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι υποχρεωμένα να εκτιμήσουν το πραγματικό μακροπρόθεσμο κόστος αυτής της επένδυσης και πώς αυτό θα αντανακλάται στα δίδακτρα που πρέπει να πληρώσουν οι μαθητές και οι γονείς τους.
Είναι ευκολότερη η αντιγραφή στις εξετάσεις
Ένα τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι καθηγητές είναι η αντιγραφή στις εξετάσεις και η έλλειψη εικόνας ως προς τη γνώση των μαθητών σε ένα μάθημα. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα με τα διαδικτυακά τεστ, επειδή οι καθηγητές συχνά δεν γνωρίζουν αν οι μαθητές έχουν πρόσβαση σε άλλη συσκευή κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες, κυρίως λόγω της αδυναμίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να εγγυηθούν ότι ο μαθητής κατέχει πράγματι τις γνώσεις που απαιτούνται για υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης ή για να κάνει τη δουλειά του.
Μειωμένος αριθμός εκπαιδευτικών λόγω αυτοματοποίησης και μειωμένων μισθών
Με την εισαγωγή της τεχνολογίας στο πρόγραμμα σπουδών, ο ρόλος του δασκάλου ως αυθεντία και διαμεσολαβητή εξασθενεί σιγά-σιγά. Πρέπει να σημειωθεί ότι η αυτοματοποίηση στην εκπαίδευση και η εισαγωγή ορισμένων εφαρμογών έχει οδηγήσει σε μείωση του αριθμού των εκπαιδευτικών στα σύγχρονα σχολεία. Ωστόσο, οι εναπομείναντες εκπαιδευτικοί έχουν ακόμη περισσότερες ευθύνες απ’ ό,τι στο παρελθόν και το εισόδημά τους δεν αυξάνεται αναλογικά με τις ευθύνες τους, με αποτέλεσμα πολλοί να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους.
Όπως είπαμε προηγουμένως περιγράφοντας τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών που κάνει τα μαθήματα πιο ελκυστικά, αλλά το ερώτημα είναι, πόσος χρόνος χρειάζεται για την προετοιμασία και την ενσωμάτωση αυτού του περιεχομένου σε ένα ουσιαστικό σύνολο; Έτσι, οι αυξημένες ευθύνες αναφέρονται κυρίως στις προετοιμασίες για το μάθημα, η σημασία και η πολυπλοκότητα των οποίων υποτιμάται από πολλούς, κυρίως επειδή δεν είναι ορατή στους γονείς.
Το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι ότι τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα πρέπει να σταματήσουν να προσεγγίζουν τους εκπαιδευτικούς ως εργατικά χέρια, και το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η αύξηση του μισθού τους και η αντιμετώπισή τους με τον σεβασμό που τους αξίζει, διαφορετικά, θα έχουμε καθηγητές χωρίς κίνητρα που δεν ενδιαφέρονται να μεταφέρουν τη γνώση στους μαθητές τους, και η συνέπεια θα είναι μια γενιά ατόμων ανίκανων να γίνουν χρήσιμα μέλη της κοινωνίας.
Τελικές σκέψεις σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνολογίας στην εκπαίδευση
Διαφορετικοί άνθρωποι έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με την εισαγωγή αυτών των αλλαγών στο εκπαιδευτικό σύστημα, ειδικά αν γίνεται τόσο ξαφνικά και σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, θα πρέπει κανείς να είναι ρεαλιστής, διότι τα πλεονεκτήματα εξακολουθούν να υπερτερούν κατά πολύ των μειονεκτημάτων.
Έτσι, η συνεχής επιμονή στα μειονεκτήματα δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως επιθυμία επιστροφής στην παραδοσιακή εκπαίδευση, αλλά ως ανάγκη για προσοχή και ως δυνατότητα να δει κανείς καλύτερα τα κενά στις τεχνολογίες και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση. Εναπόκειται στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τους εκπαιδευτικούς να αναλύσουν τα μειονεκτήματα και να βελτιώσουν την ποιότητα της διδασκαλίας τόσο στις ψηφιακές όσο και στις φυσικές τάξεις τους.
Πηγή: Allison Academy
You could read more about Runway Here, about Diamond Pages Here
About The Author
