ΤΟ 2022 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΝΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΥΜΕ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Το 2021 ήταν η χρονιά κατά την οποία οικονομίες και κοινωνίες προσπάθησαν να ξαναβρούν τον βηματισμό τους, έπειτα από τη λαίλαπα του κορονοϊού, το κεφάλαιο της οποίας, βεβαίως, δεν έχει κλείσει ακόμη. Ωστόσο, μετά τη μεγάλη ύφεση του 2020, όλοι οι οικονομικοί δείκτες ανέκαμψαν και, σε ορισμένες περιπτώσεις, επανήλθαν ακόμη και σε επίπεδα ανάλογα με εκείνα της προ πανδημίας εποχής.
Αυτή η πραγματικότητα έχει πρόσθετο ενδιαφέρον για όλη την ενεργειακή κοινότητα, επειδή διαμορφώνεται και, ταυτόχρονα, διαμορφώνει πολιτικές και επιλογές σε μία περίοδο κατά την οποία η ενεργειακή μετάβαση έχει αναχθεί σε υπ’ αριθμόν ένα στόχο του συνόλου των δυτικών οικονομιών, με φόντο την επίτευξη των πιο μακροπρόθεσμων και μονιμότερων στόχων για το Κλίμα, όπως εκείνοι έχουν διαμορφωθεί από τη Συμφωνία του Παρισιού. Και, βεβαίως, σε μια περίοδο εκτόξευσης των τιμών φυσικού αερίου λόγω για μια σειρά από γεωπολιτικούς λόγους που όλοι πλέον γνωρίζουμε.
Στo πλαίσιο αυτό της Ενεργειακής Μετάβασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει στις 15 Δεκεμβρίου 2021 το νέο πακέτο για το φυσικό αέριο με σκοπό την προώθηση των ανανεώσιμων αερίων και του υδρογόνου και ανανεώσιμου ή χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα. Μέσα στο πακέτο αυτό περιλαμβάνονται και προτάσεις της Eπιτροπής για την ενίσχυση της ασφάλειας της τροφοδοσίας, για την επέκταση/συμπλήρωση του μηχανισμού αλληλεγγύης και για την διατήρηση στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου.
Ωστόσο, η ανάκαμψη της οικονομίας διακόπτεται απότομα στις 24 Φεβρουαρίου με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ενώ οι τιμές αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές της Ευρώπης να αγγίζουν πρωτόγνωρα επίπεδα. Το πετρέλαιο ακολουθεί αλλά με λιγότερο έντονο ρυθμό σε σχέση με αέριο και ηλεκτρική ενέργεια.
Αυτή τη στιγμή η Ευρώπη αλλά και η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις υφιστάμενες δεσμεύσεις όπως προκύπτουν από το Green Deal, τον Κλιματικό Νόμο και το γενικότερο πλαίσιο που τίθεται από την Συμφωνία του Παρισιού και από την άλλη από την νέα πραγματικότητα που δημιούργησαν οι υψηλές τιμές αερίου τους τελευταίους μήνες. Οι αντίστοιχες υψηλές τιμές στην ηλεκτρική ενέργεια είναι βεβαίως επακόλουθο των αντίστοιχων τιμών αερίου.
Οι εκπομπές CO2 και τα κόστη
Υπό αυτό το πρίσμα μια πρώτη σαφής διαπίστωση σχετίζεται με το ότι, παράλληλα με την ανάκαμψη στις ενεργειακές καταναλώσεις διεθνώς, έχουν επανακάμψει και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Με βάση τα διεθνή απολογιστικά στοιχεία του International Energy Agency, το 2021 χαρακτηρίστηκε από αύξηση της τάξης του 6 % στις εκπομπές CO2 του ενεργειακού τομέα, δηλαδή στα 36,3 εκατ. δισεκ. τόνους, σε μια εξέλιξη που αποδίδεται στην αυξημένη σε σχέση με το 2020 πρωτογενή ζήτηση για άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Ανάλογη αναμένεται η εξέλιξη στην χώρα μας, ίσως και με μεγαλύτερη ένταση, τουλάχιστον με δεδομένους τους ιδιαίτερα υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που είχαν εκτιμηθεί για φέτος πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μια επιστροφή στα επίπεδα του 2019 θα σήμαινε ότι η Ελλάδα θα έφθανε και πάλι κοντά στα 65 εκατ. τόνους CO2, έναντι περίπου 52 εκατ. τόνων το 2020.
Μια δεύτερη διαπίστωση για το νέο περιβάλλον, σχετίζεται με το ότι η επάνοδος στα ίδια επίπεδα εκπομπών με την προ κορονοϊού περίοδο, συνεπάγεται πολύ μεγαλύτερο κόστος για μια οικονομία σαν την ελληνική. Κι αυτό καθώς το 2019 η υψηλότερη τιμή του δικαιώματος εκπομπής CO2 υπερέβη ελάχιστα τα 30 ευρώ ανά τόνο, στις αρχές Φεβρουαρίου το δικαίωμα εκπομπής ξεπέρασε τα 95 ευρώ τον τόνο, δηλαδή αύξηση πάνω από 200%. Η πτώση στις τιμές που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες πιθανόν να είναι μόνο πρόσκαιρη αλλά ακόμη και τώρα η τιμή παραμένει πάνω από 70 ευρώ τον τόνο. Νομίζω ότι εύκολα γίνεται αντιληπτό τί μπορεί να σημαίνει αυτό για το εγχώριο επιχειρείν: όλο και μεγαλύτερες επενδύσεις για την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, δυσβάστακτα κόστη για τις αναπόφευκτες εκπομπές και, τελικά, αποφάσεις αποεπένδυσης με απόσυρση (decommissioning) ενεργοβόρων μονάδων ακόμη και σε περιπτώσεις που αυτές δεν έχουν κάνει τον οικονομικό τους κύκλο.
HydroGEAN, μια διπλή επένδυση με πολλαπλά οφέλη
Η τρίτη διαπίστωση είναι πιο ευχάριστη, υπό την έννοια ότι λύσεις μπορούν να υπάρξουν. Λύσεις που και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων θα ενισχύσουν, καθώς θα απελευθερώσουν πόρους που κατευθύνονται τώρα στα δικαιώματα εκπομπής CO2, αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος θα συμβάλλουν, αφού θα αποτρέψουν την εκπομπή CO2 στην ατμόσφαιρα. Και, παράλληλα, θα αναδείξουν την χώρα μας σε πρωτοπόρο στον συγκεκριμένο τομέα.
Ήδη στον Πρίνο, έχουμε πετύχει να μειώσουμε κατά 45% τους άμεσα εκπεμπόμενους ρύπους (Scope 1 emissions) και να εκμηδενίσουμε τους ρύπους που προέρχονται από την κατανάλωση ενέργειας (Scope 2 emissions), μέσω της συμφωνίας που έχουμε συνάψει με την ΔΕΗ, η οποία μας εξασφάλισε την κάλυψη των αναγκών του συγκροτήματος σε ηλεκτρική ενέργεια κατά 100% από ανανεώσιμες πηγές. Το όφελος για το περιβάλλον είναι της τάξης των 30.000 τόνων CO2 ετησίως, ωστόσο η επένδυσή μας στο project HydroGEAN, που προβλέπει την δημιουργία αποθήκης διοξειδίου του άνθρακα και την ανάπτυξη μίας μονάδας ECO-Hydrogen και θα έχει πολύ μεγαλύτερα οφέλη όχι μόνο για την μοναδική παραγωγή υδρογονανθράκων της χώρας μας, αλλά και για το επιχειρείν και την οικονομία γενικότερα.
Συγκεκριμένα, ο Πρίνος της Καβάλας είναι η μόνη περιοχή που σε σύντομο χρονικό διάστημα προσφέρει μια ιδανική τοποθεσία για αποθήκευση CO2. Η αποθήκη είναι εφικτό να ξεκινήσει να λειτουργεί το 2025 και να αποτελέσει έτσι ένα από τα πρώτα ανάλογα projects στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο. Πρόκειται για μία επένδυση της τάξης των 390 εκατ. ευρώ σε πρώτη φάση που συνίσταται στη σύλληψη CO2 που εκπέμπεται από την εγκατάσταση αλλά και από γειτνιάζουσες ή και απομακρυσμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις οπουδήποτε στην Ελλάδα και, στη συνέχεια, στην αποθήκευσή του. Σχετική πρόβλεψη για την μερική χρηματοδότηση αποθήκης CO2 στον Πρίνο υφίσταται μάλιστα και στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Στην έναρξη του project (τέλος 2025), προβλέπεται η αποθήκευση 1 εκατ. τόνων CO2 ετησίως, ενώ το έργο το οποίο πρόκειται να αναπτυχθεί σε τρεις φάσεις σχεδιάζεται να εξυπηρετεί μέχρι και 6 εκατ. τόνους CO2 ετησίως, ήτοι περί το 50% των ετήσιων βιομηχανικών εκπομπών. Με τις τιμές των δικαιωμάτων στα τρέχοντα επίπεδα, αυτό σημαίνει ότι η εγχώρια βιομηχανία μπορεί να εξοικονομήσει περί τα 8 δισεκ. ευρώ σε μια δεκαετία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ανταγωνιστικότητά της και τη δυνατότητα πραγματοποίησης επενδύσεων εκσυγχρονισμού αλλά και υποδομών που θα σχετίζονται ακριβώς με τη σύλληψη και τη μεταφορά CO2 στον Πρίνο.
Κοντά στην εγκατάσταση αποθήκευσης (Prinos Carbon Capture and Storage Terminal), το project HydroGEAN προβλέπει την εγκατάσταση μονάδας παραγωγής καθαρού υδρογόνου (Eco-H2), το οποίο θα χαρακτηρίζεται από τη δυνατότητα σύλληψης και αποθήκευσης ρύπων σε ποσοστό περί το 99% καθώς και υψηλότερη ενεργειακή απόδοση σε σχέση με το μπλε υδρογόνο. Η ύψους 160 εκατ. ευρώ αυτή επένδυση θα μπορεί να δίνει 40 τόνους Eco-H2 την ημέρα, ή 0,5 TWh παραγωγή υδρογόνου ετησίως με προφανή οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Ως πρώτη ύλη για την παραγωγή του υδρογόνου, διερευνάται η χρήση φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα παραγωγής της Energean σε Ισραήλ και Αίγυπτο. Περαιτέρω διερευνάται για την παραγωγή του υδρογόνου και η χρήση άλλων σήμερα μη ανακυκλώσιμων υλικών. Με τον τρόπο αυτό το έργο θα συνεισφέρει και στους ευρωπαϊκούς στόχους περί κυκλικής οικονομίας.
Ώρα αποφάσεων για να εκμεταλλευτούμε μοναδικές ευκαιρίες στην ενέργεια
Το πρωτοποριακό αυτό project θα δώσει νέο νόημα σε εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν πριν από 45 χρόνια για να παράξουν και να διαχειριστούν υδρογονάνθρακες. Θα ανοίξει νέους ορίζοντες στην τεχνογνωσία, στην απασχόληση, στην εκπαίδευση. Κρίσιμη παράμετρος για την υλοποίησή του είναι η αποτελεσματική και με βάση τον επιχειρησιακό χρόνο προώθηση των αδειοδοτικών διαδικασιών, σε έναν τομέα όπου η χώρα μας έχει, βέβαια, πραγματοποιήσει σημαντικές προόδους τα τελευταία χρόνια, αλλά που ακόμη δεν αποτελεί σημείο αναφοράς για το οποίο μπορούμε να υπερηφανευόμαστε.
Πέραν όμως από την προώθηση της μεγάλης αυτής διπλής επένδυσης που θα έχει σημαντικά οφέλη για την οικονομία και το περιβάλλον, υπάρχει μια σειρά από άλλα ζητήματα για τα οποία πρέπει επίσης να ληφθούν έγκαιρα αποφάσεις, μεταξύ των οποίων και η ίδια την διασφάλιση της πρόσβασης σε αξιόπιστη, αειφόρο, καθαρή και προσιτή ενέργεια για οικονομίες και καταναλωτές, σύμφωνα και με τον Στόχο ν.7 του ΟΗΕ για την αειφόρο ανάπτυξη.
Η ελληνική Πολιτεία, με βάση τα διδάγματα της ενεργειακής αλλά και ανθρωπιστικής κρίσης των τελευταίων εβδομάδων η οποία μεταξύ άλλων θα οδηγήσει και σε ενεργειακή φτώχεια, θα πρέπει να δρομολογήσει πολιτικές με στόχο:
-την περαιτέρω έρευνα και αξιοποίηση του δυναμικού της χώρας σε υδρογονάνθρακες
-την ενίσχυση των αποθηκευτικών μας υποδομών σε φυσικό αέριο
-την εξασφάλιση εισαγωγών μακροχρόνιων εισαγωγών φυσικού αερίου από πηγές που μπορούν να δώσουν ανταγωνιστικές τιμές και να συμβάλλουν και στην ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ενεργειακή κρίση που βιώνουμε θεωρώ ότι έχει πια ξεκαθαρίσει πώς η απάντηση που πρέπει να δώσουν χώρες όπως η Ελλάδα δεν είναι «υδρογονάνθρακες ή όχι;» αλλά «υδρογονάνθρακες που θα παράγουμε εμείς, που θα εισάγουμε σε συμφέρουσες τιμές και που θα αποθηκεύουμε για χρήση με βάση τις ανάγκες μας ή υδρογονάνθρακες που θα σπεύδουμε να προμηθευθούμε εν μέσω κρίσεων και σε εξωφρενικές τιμές;»
Η Energean επενδύει περί τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια στην Ανατολική Μεσόγειο με έμφαση σε μεγάλες αναπτύξεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου στο Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ιταλία μαζί με την αποθήκευση CO2 αλλά και την περαιτέρω ανάπτυξη κοιτασμάτων στον Πρίνο, όπως είναι το κοίτασμα Έψιλον.
Με εστίαση σε ποσοστό πάνω από 80% σε φυσικό αέριο, η εταιρεία έχει θεσπίσει στόχο να μειώσει κατά 85% την ενεργειακή ένταση εκπομπών CO2 μέσα σε μια τριετία από το 2019 και να φθάσει σε εκπομπές που βρίσκονται κάτω από το μισό του μέσου όρου της βιομηχανίας έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων ανά τον κόσμο.
Με αυτές τις επιδόσεις, η Energean αποδεικνύει έμπρακτα ότι η βιομηχανία έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων δεν είναι το πρόβλημα, αλλά μέρος της λύσης του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής και απαραίτητος, αξιόπιστος και αποτελεσματικός πυλώνας της ενεργειακής μετάβασης προς μια οικονομία περιβαλλοντικά ουδέτερη.
Κατερίνα Σάρδη, Διευθύνουσα Σύμβουλος & Country Manager της Energean στην Ελλάδα: “H ευκαιρία να πάρει η Ελλάδα την πρωτοπορία στον δρόμο για μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές CO2” | Date: 10/03/2022 © Energizing Greece Magazine | 1st Edition
About The Author
