Οι χρηματοδοτήσεις του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (Όμιλος ΕΤΕπ) για τη στήριξη της πολιτικής για τη συνοχή της ΕΕ συνέβαλαν στη συγκράτηση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και μπορούν τώρα να συμβάλουν στην αντιμετώπιση ορισμένων βραχυπρόθεσμων επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με νέα έκθεση που έχει τίτλο Δραστηριότητες του Ομίλου ΕΤΕπ στις περιφέρειες συνοχής της ΕΕ.
Η προαγωγή της συνοχής αποτελεί κύρια αποστολή της Τράπεζας από την ίδρυσή της το 1958. Κατά την εκτέλεση του τελευταίου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από το 2014 έως το 2020, ο Όμιλος ΕΤΕπ στήριξε επενδύσεις αξίας περίπου 630 δισ. ευρώ σε φτωχότερες περιφέρειες «συνοχής». Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 16% περίπου του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την έκθεση, ο αντίκτυπος και τα μακροπρόθεσμα οφέλη αυτών των επενδύσεων εκτείνονται πέρα από τη συγκράτηση των άμεσων οικονομικών διαταραχών. Έως το 2040, οι επενδύσεις που στηρίχθηκαν την περίοδο από το 2014 έως το 2020 εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) της ΕΕ κατά 4,7% πάνω από το βασικό σενάριο και στη δημιουργία 3,2 εκατ. επιπρόσθετων θέσεων εργασίας.
Στην έκθεση, η οποία ακολουθεί τον νέο προσανατολισμό για τη συνοχή που υιοθέτησε η Τράπεζα τον περασμένο Οκτώβριο, εξετάζονται οι δραστηριότητες του Ομίλου ΕΤΕπ στις περιφέρειες συνοχής το 2021 με επίκεντρο τους στόχους πολιτικής, τους τομείς δραστηριότητας, τις χώρες, τη συμβολή στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και τα αποτελέσματα προγραμμάτων σε συγκεκριμένους τομείς. Παρουσιάζονται μελέτες περιπτώσεων από ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, περιγράφονται οι οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι περιφέρειες συνοχής και εξετάζεται ο μακροοικονομικός αντίκτυπος της στήριξης του Ομίλου.
«Ανταποκρινόμενη σε όλες τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, η τράπεζα της ΕΕ αυξάνει τόσο τη χρηματοδότηση όσο και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για τη συνοχή,» δήλωσε η Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Lilyana Pavlova. «Αυτή η έκθεση, η πρώτη του είδους της, αποδεικνύει περίτρανα ότι η στήριξη της ΕΤΕπ για την πολιτική συνοχής έχει θετικά αποτελέσματα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Ελπίζω ότι η έκθεση θα μπορέσει επίσης να εμπνεύσει τους φορείς χάραξης πολιτικής και τις μεγάλες επιχειρήσεις, παρουσιάζοντάς τους τρόπους για την καλύτερη δυνατή χρήση των εργαλείων του Ομίλου ΕΤΕπ ώστε να βοηθήσουν τις κοινότητές τους να αναπτυχθούν».
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ) Alain Godard δήλωσε: «Είμαστε ευτυχείς που δημοσιεύουμε αυτήν την πρώτη έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητές μας για τη συνοχή. Με την υπογραφή συμβάσεων χρηματοδότησης αξίας 16,8 δισ. ευρώ το 2021, παρείχαμε μεγάλη στήριξη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) που βρίσκονται στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες της Ευρώπης. Η συνοχή αποτελεί βασική στρατηγική προτεραιότητα του ΕΤαΕ και, με το βλέμμα στο μέλλον, ενισχύσαμε τη δέσμευσή μας αφιερώνοντας ένα μεγάλο μέρος των μελλοντικών μας δραστηριοτήτων σε αυτούς τους τομείς».
Χρηματοδοτήσεις του Ομίλου ΕΤΕπ στις περιφέρειες συνοχής ανά χώρα
Το 2021 ο Όμιλος ΕΤΕπ χορήγησε 36,6 δισ. ευρώ για έργα στις περιφέρειες συνοχής της ΕΤΕπ. Για την ΕΤΕπ, το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το 41,5% των χρηματοδοτήσεών της στην ΕΕ το 2021, το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ το μερίδιο των περιφερειών συνοχής στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (35% με βάση το ΑΕΠ). Η χρηματοδότηση της ΕΤΕπ στήριξε έργα αξίας 47,3 δισ. ευρώ στις περιφέρειες συνοχής. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση στις περιφέρειες συνοχής, η Πολωνία έλαβε το μεγαλύτερο ποσό (4,5 δισ. ευρώ). Ακολουθούν οι περιφέρειες συνοχής στη Γαλλία (3,3 δισ. ευρώ) και την Ισπανία (2,7 δισ. ευρώ). Αναλογικά με το μέγεθος των οικονομιών τους, η Ελλάδα, η Τσεχική Δημοκρατία και η Ρουμανία έλαβαν και αυτές υψηλά ποσά χρηματοδότησης υπέρ της συνοχής (1,6 δισ. ευρώ, 0,9 δισ. ευρώ και 0,8 δισ. ευρώ αντίστοιχα).
Οι συμβάσεις χρηματοδότησης που υπογράφηκαν από το ΕΤαΕ το 2021 ανήλθαν συνολικά σε 16,8 δισ. ευρώ και παρείχαν στήριξη σε ΜΜΕ και σε άλλους επιλέξιμους τελικούς δικαιούχους σε περιφέρειες συνοχής στα 25 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Η στήριξη παρασχέθηκε κυρίως μέσω δανείων/εγγυήσεων και ιδίων κεφαλαίων. Σε απόλυτους όρους, οι περιφέρειες συνοχής που αναμένεται να ωφεληθούν περισσότερο από τις συμβάσεις χρηματοδότησης του ΕΤαΕ που υπογράφηκαν το 2021 βρίσκονται στην Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ισπανία. Αναλογικά με το ΑΕΠ, ωστόσο, η στήριξη του ΕΤαΕ για τους τομείς συνοχής το 2021 αναμένεται να είναι μεγαλύτερη στη Βουλγαρία και την Κροατία.
Η σχέση μεταξύ κλίματος και συνοχής
Οι επενδύσεις που αφορούν τη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα δεν αποβαίνουν σε βάρος των στόχων για τη συνοχή. Αντιθέτως, οι κλιματικές επενδύσεις μπορούν να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο, αφενός συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων της πολιτικής για τη συνοχή, και αφετέρου ανοίγοντας τον δρόμο για την πράσινη μετάβαση.
Η αυξημένη στήριξη για δραστηριότητες που αφορούν τη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα είναι ιδιαιτέρως σημαντική για τις περιφέρειες συνοχής, οι οποίες καταγράφουν διαχρονικά χαμηλότερα επίπεδα δημοσίων επενδύσεων όσον αφορά τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Επιπλέον, πολλές από αυτές τις περιφέρειες είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε κλιματικές και περιβαλλοντικές απειλές και ενδέχεται να επηρεαστούν σε μεγαλύτερο βαθμό από τις κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που συνδέονται με την απεξάρτηση από τον άνθρακα σε σύγκριση με τις περιφέρειες που δεν ανήκουν στις «περιφέρειες συνοχής».
Στην πράξη, τα στοιχεία σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις το 2021 αποδεικνύουν ότι η δράση για το κλίμα, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα και η συνοχή είναι αλληλένδετες προτεραιότητες, καθώς το 23% των χρηματοδοτήσεων της Τράπεζας αφορά τόσο τη δράση για το κλίμα/την περιβαλλοντική βιωσιμότητα όσο και τη συνοχή.
ΕΤΕπ: Το 67% των Ελλήνων αναμένουν βελτίωση της ποιότητας ζωής από την πράσινη μετάβαση