Από την Τετάρτη, 1η Σεπτεμβρίου 2021 θα ισχύει μια νέα έκδοση της ευρέως αναγνωρισμένης ενεργειακής ετικέτας της ΕΕ για τους λαμπτήρες και άλλα προϊόντα φωτισμού σε όλα τα φυσικά και διαδικτυακά καταστήματα λιανικής, γεγονός που θα επιτρέψει στους καταναλωτές και τις καταναλώτριες στην ΕΕ να μειώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας και το αποτύπωμα άνθρακά τους. Η κίνηση αυτή έρχεται σε συνέχεια της σημαντικής βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης αυτής της κατηγορίας προϊόντων κατά τα τελευταία χρόνια που είχε ως αποτέλεσμα όλο και περισσότερες «φωτεινές πηγές» (όπως οι λαμπτήρες και τα δομοστοιχεία LED) να επιτυγχάνουν βαθμολογίες ενεργειακής επισήμανσης A+ ή A++ με βάση την τρέχουσα κλίμακα. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι η επιστροφή σε μια απλούστερη κλίμακα από το A έως το G.
Η επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον δήλωσε:
«Οι λαμπτήρες και τα λοιπά προϊόντα φωτισμού μας έχουν καταστεί πολύ πιο αποδοτικά τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα πάνω από τα μισά προϊόντα LED να κατατάσσονται σήμερα στην κατηγορία A++. Η επικαιροποίηση των ετικετών θα επιτρέψει στους καταναλωτές και τις καταναλώτριες να διαπιστώνουν με μεγαλύτερη ευκολία ποια είναι τα καλύτερα προϊόντα της κατηγορίας, γεγονός που θα τους βοηθήσει να εξοικονομούν ενέργεια και να πληρώνουν λιγότερα χρήματα για τους λογαριασμούς τους. Η χρήση ενεργειακά αποδοτικότερου φωτισμού θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ και θα συμβάλει στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.»
Η νέα αυτή κλίμακα είναι αυστηρότερη και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε λίγα μόνο προϊόντα να μπορούν αρχικά να φτάσουν στις βαθμολογίες «Α» ή «Β». Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα έχουν τη δυνατότητα να εισέρχονται σταδιακά στην αγορά αποδοτικότερα προϊόντα. Τα ενεργειακώς αποδοτικότερα προϊόντα που διατίθενται σήμερα στην αγορά θα φέρουν πλέον, κατά κανόνα, την ένδειξη «C» ή «D». Οι ετικέτες θα περιλαμβάνουν ορισμένα νέα στοιχεία, όπως έναν κωδικό QR που θα παραπέμπει σε μια πανευρωπαϊκή βάση δεδομένων, την οποία οι καταναλωτές και οι καταναλώτριες θα μπορούν να συμβουλεύονται για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το προϊόν.
Για να μπορέσουν να πωληθούν τα υφιστάμενα αποθέματα, οι κανόνες προβλέπουν περίοδο 18 μηνών κατά την οποία θα επιτρέπεται η πώληση των προϊόντων που φέρουν την παλαιά ετικέτα στα φυσικά καταστήματα λιανικής. Στις διαδικτυακές πωλήσεις, ωστόσο, οι παλαιές ετικέτες που προβάλλονται ψηφιακά θα πρέπει να αντικατασταθούν από τις νέες εντός 14 εργάσιμων ημερών.
Τα σημερινά μέτρα έρχονται σε συνέχεια της αναπροσαρμογής της ενεργειακής ετικέτας την 1η Μαρτίου 2021 για τέσσερις ακόμη κατηγορίες προϊόντων: τα ψυγεία και τους καταψύκτες, τα πλυντήρια πιάτων, τα πλυντήρια ρούχων και τις τηλεοράσεις (και άλλες εξωτερικές οθόνες). Ακολουθώντας τους κανόνες της ΕΕ για τον οικολογικό σχεδιασμό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει επίσης την επικαιροποίηση της επισήμανσης περαιτέρω προϊόντων, όπως τα στεγνωτήρια ρούχων, οι τοπικοί θερμαντήρες χώρου, τα κλιματιστικά, οι συσκευές μαγειρέματος, οι μονάδες εξαερισμού, τα επαγγελματικά ερμάρια ψύξης, οι θερμαντήρες χώρου και νερού και οι λέβητες στερεού καυσίμου. Ταυτόχρονα, εξετάζει το ενδεχόμενο υιοθέτησης νέων ενεργειακών ετικετών για τα φωτοβολταϊκά πάνελ.
Ιστορικό
Οι τεχνολογίες φωτεινών πηγών εξελίσσονται συνεχώς, βελτιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ενεργειακή απόδοση των προϊόντων. Τα δομοστοιχεία LED, τα οποία αποτελούν την ενεργειακά αποδοτικότερη τεχνολογία φωτισμού που υπάρχει σήμερα σε όλες σχεδόν τις εφαρμογές, διείσδυσαν ταχέως στην αγορά της ΕΕ: ενώ το 2008 αντιστοιχούσαν στο 0 % των πωληθέντων λαμπτήρων, το 2015 αντιπροσώπευαν το 22 %. Η μέση ενεργειακή απόδοση των LED τετραπλασιάστηκε μεταξύ των ετών 2009 και 2015 και οι τιμές τους μειώθηκαν σημαντικά: το 2017, ένας τυπικός λαμπτήρας LED για οικιακή χρήση ήταν κατά 75 % φθηνότερος και ένας τυπικός λαμπτήρας LED για χρήση γραφείου ήταν κατά 60 % φθηνότερος σε σύγκριση με το 2010.
Εκτιμάται ότι περίπου 1 500 εκατομμύρια φωτεινές πηγές πωλήθηκαν στην ΕΕ το 2020. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός είναι πιθανό να μειωθεί στα 600 εκατομμύρια το 2030 (μείωση κατά 60 %), παρόλο που ο αριθμός των φωτεινών πηγών εν χρήση θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 17 %. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην υψηλότερη ενεργειακή απόδοση και ιδίως στη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των φωτεινών πηγών LED. Το μέσο νοικοκυριό στην ΕΕ αγόρασε επτά φωτεινές πηγές ετησίως το 2010 και τέσσερις ετησίως το 2020, ενώ ο αριθμός αυτός προβλέπεται να μειωθεί σε λιγότερο από μία ετησίως έως το 2030.
Η εκτίμηση επιπτώσεων των νέων κανόνων από την Επιτροπή δείχνει ότι χάρη στις αλλαγές θα εξοικονομηθούν 7 εκατ. τόνοι ισοδυνάμου CO2 (mtCO2eq) ετησίως έως το 2030 σε σύγκριση με το σενάριο διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης χωρίς μέτρα οικολογικού σχεδιασμού της ΕΕ. Η εξοικονόμηση αυτή έρχεται να προστεθεί στα 12 mtCO2eq που προβλέπονται ήδη από τους προηγούμενους κανονισμούς που εκδόθηκαν το 2009 και το 2012.
Οι νέες κατηγορίες της αναπροσαρμοσμένης ετικέτας συμφωνήθηκαν μετά από συστηματική και πλήρως διαφανή διαδικασία διαβούλευσης με τη στενή συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και των κρατών μελών σε όλα τα στάδια, έλεγχο από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και έγκαιρη ενημέρωση των κατασκευαστών, καθώς οι νέοι κανόνες συμφωνήθηκαν το 2019. Όπως απαιτείται από τον κανονισμό-πλαίσιο, κατά τα προσεχή έτη θα αναπροσαρμοστεί η κλίμακα και άλλων ομάδων προϊόντων — συμπεριλαμβανομένων των στεγνωτηρίων ρούχων, των τοπικών θερμαντήρων χώρου, των κλιματιστικών, των συσκευών μαγειρέματος, των μονάδων εξαερισμού, των επαγγελματικών ερμαρίων ψύξης, των θερμαντήρων χώρου και νερού και των λεβήτων στερεού καυσίμου.
Η ενεργειακή ετικέτα της ΕΕ αποτελεί ένα ευρέως αναγνωρισμένο χαρακτηριστικό των οικιακών προϊόντων, όπως οι λαμπτήρες, οι τηλεοράσεις ή τα πλυντήρια ρούχων, και έχει βοηθήσει τους καταναλωτές και τις καταναλώτριες να προβαίνουν σε τεκμηριωμένες επιλογές εδώ και περισσότερα από 25 χρόνια. Στην πανευρωπαϊκή έρευνα του ευρωβαρόμετρου του 2019, το 93 % των καταναλωτών και των καταναλωτριών επιβεβαίωσε ότι αναγνώριζε την ετικέτα ενώ το 79 % επιβεβαίωσε ότι η ετικέτα είχε επηρεάσει την απόφασή τους σχετικά με το προϊόν που θα αγόραζαν. Σε συνδυασμό με τις εναρμονισμένες ελάχιστες απαιτήσεις επιδόσεων («οικολογικός σχεδιασμός»), οι κανόνες της ΕΕ για την ενεργειακή επισήμανση εκτιμάται ότι μειώνουν τις καταναλωτικές δαπάνες κατά δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, αποφέροντας πολλαπλά άλλα οφέλη για το περιβάλλον και για τους κατασκευαστές και τους εμπόρους λιανικής πώλησης.
You could read more about Net Zero Energy Here, about Circular Economy Here