Η Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΒΑ) ενός οργανισμού, αποσκοπεί στην εξισορρόπηση της ευημερίας και της βιωσιμότητας τόσο των τωρινών όσο και των μελλοντικών γενεών. Πρόκειται για μια φιλοδοξία που στοχεύει να εναρμονίσει την οικονομική ανάπτυξη με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, και να διασφαλίσει ότι όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τους θέση ή την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, θα μπορούν να απολαμβάνουν τα οφέλη της προόδου.
Η ΒΑ αντανακλά την ανάγκη να αναγνωρίσουμε ότι όλοι οι οργανισμοί, ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξής τους, αντιμετωπίζουν τις δικές τους μοναδικές προκλήσεις. Αυτές οι προκλήσεις μπορεί να διαφέρουν, αλλά όλες έχουν ως στόχο τη δημιουργία ενός βιώσιμου μέλλοντος. Η ΒΑ περιλαμβάνει την οικονομική ευημερία, τις ίσες ευκαιρίες, την περιβαλλοντική προστασία, την ισότητα και τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς όλοι οι οργανισμοί αναπτύσσονται με τις δικές τους ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις.
Ο ρόλος της εκπαίδευσης στην επιτυχία της ΒΑ: Η εκπαίδευση παίζει κεντρικό ρόλο στην επιτυχία της ΒΑ, και συγκεκριμένα η ποιοτική εκπαίδευση. Η εκπαίδευση θεωρείται ευρέως ως μέσο κοινωνικής ανόδου, προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης. Η δυνατότητα για συνεχή και ποιοτική μάθηση βοηθά τόσο τα άτομα όσο και τους οργανισμούς να επιτυγχάνουν τους στόχους τους και να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις του μέλλοντος. Ωστόσο, μέλη των οργανισμών ή ολόκληροι οργανισμοί υστερούν στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, όχι επειδή δεν έχουν την ικανότητα, αλλά επειδή δεν διαθέτουν το κατάλληλο περιβάλλον ή του πόρους ή τους κατάλληλους εκπαιδευτές ή την πρόσβαση στην γνώση που χρειάζονται για να επιτύχουν.
Ένας από τους τρόπους για να επιτευχθεί η βελτίωση στην εκπαίδευση των οργανισμών είναι η χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ). Οι έξυπνοι ψηφιακοί βοηθοί που βασίζονται στην ΤΝ θα μπορούσαν να προσαρμόζουν τις εκπαιδευτικές στρατηγικές στις ανάγκες κάθε οργανισμού, βοηθώντας τον να μαθαίνει πιο αποτελεσματικά σύμφωνα με την κουλτούρα του οργανισμού. Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία για την επιτυχία των οργανισμών είναι η «κουλτούρα ανάπτυξης» έναντι της «σταθερής κουλτούρας», δηλαδή η ικανότητα των επιχειρήσεων να προσαρμόζονται στις αλλαγές και να συνεχίζουν να εξελίσσονται.
Η συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση και τη βιώσιμη ανάπτυξη: Η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει πολλές δυνατότητες όσον αφορά την εξατομικευμένη μάθηση και την αύξηση της αποτελεσματικότητας της μάθησης. Για παράδειγμα, οι ψηφιακοί βοηθοί μπορούν να προσαρμόζουν τη μαθησιακή διαδικασία στις ανάγκες και τα στυλ μάθησης του κάθε μέλους του οργανισμού ή κάθε διαφορετικού οργανισμού. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μια σημαντική καινοτομία, ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι όλοι οι εργαζόμενοί τους έχουν την ευκαιρία να εξελιχθούν με βάση τις ατομικές τους ικανότητες και σύμφωνα με τις επιταγές της κουλτούρας του οργανισμού.
Είδαμε τεράστια πρόοδο σε ορισμένους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, όπως η μηχανική μάθηση και η βαθιά μάθηση, με βάση την εκθετική αύξηση της υπολογιστικής ισχύος των Μονάδων Επεξεργασίας Γραφικών (GPUs), των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (LLMs) των Μεγάλων Ποσοτικών Μοντέλων (LQMs) που η κβαντική υπολογιστική θα αυξήσει ακόμα περισσότερο. Είδαμε ακόμα πιο συναρπαστική πρόοδο στη νευροεπιστήμη, συνδυασμένη με τη μηχανική μάθηση, οι επιστήμονες πλησιάζουν στο να «διαβάζουν σκέψεις και να απεικονίζουν μνήμες».
Σε ένα τέλειο σύστημα εκπαίδευσης, κάθε μαθητευόμενος θα έπρεπε να είχε έναν προσωπικό εκπαιδευτή, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος είχε τον Αριστοτέλη. Αυτό προσκρούει σε τρία μεγάλα προβλήματα:
i) Δεν υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι στη Γη για να διδάξουν ατομικά κάθε εκπαιδευόμενο.
ii) Aκόμα κι αν υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι, θα ήταν τρομερά ακριβό.
iii) Ακόμα κι αν το πρόβλημα δεν ήταν ούτε το ανθρώπινο δυναμικό ούτε τα χρήματα, δεν είναι όλοι τόσο καλοί εκπαιδευτές όσο ήταν ο Αριστοτέλης.
Αλλά η τεχνητή νοημοσύνη σήμερα λύνει αυτά τα προβλήματα καθώς, είναι φθηνότερη, απαιτεί λιγότερο ανθρώπινο δυναμικό και συσσωρεύει πολύ περισσότερη γνώση από ότι θα μπορούσαν ποτέ να έχουν οι ανθρώπινοι εκπαιδευτές.
Πλέον με τα σύγχρονα μοντέλα ΤΝ (ChatGPT, κλπ.) μπορούμε να συλλάβουμε βαθύτερες κοσμοθεωρίες όπως π.χ του Αριστοτέλη σε έναν υπολογιστή, και οποιασδήποτε, θα μπορεί όχι μόνο να διαβάσει τα λόγια που έγραψε ο Αριστοτέλης, αλλά να του κάνει ερωτήσεις, και να παίρνει απαντήσεις καθώς:
1) μπορεί να συνομιλήσει σε φυσική γλώσσα, με το μοντέλο της ΤΝ
2) έχει μνήμη της προσωπικής εκπαίδευσης και γνωρίζει πολλές λεπτομέρειες για την πρόοδό, και τις γνώσεις του εκπαιδευόμενου,
3) έχει πρόσβαση σε ένα τεράστιο συνδεδεμένο δίκτυο εκπαιδευτικού περιεχομένου και ψηφιακών πόρων, και
4) μπορεί να ανασυνθέσει το περιεχόμενο δυναμικά για να προσφέρει μια κινηματογραφική εμπειρία, σε μια συνεχή διδακτική διαδικασία προσαρμοσμένη αποκλειστικά στο άτομο ή στον οργανισμό.
Οι οργανισμοί πρέπει να υιοθετούν μια νοοτροπία ανάπτυξης και να επενδύουν στην εκπαίδευση των υπαλλήλων τους, έτσι ώστε να μπορούν να προσαρμόζονται στις αλλαγές της αγοράς και να ανταγωνίζονται αποτελεσματικά. Ένας σημαντικός τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι μέσω της χρήσης κέντρων δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης που διασφαλίζουν ότι οι επιχειρήσεις έχουν πλήρη έλεγχο και κυριαρχία στα δεδομένα τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε τομείς όπως η ασφάλεια, η έρευνα και η εκπαίδευση, όπου η προστασία των δεδομένων είναι κρίσιμη για την επιτυχία των οργανισμών. Κάθε οργανισμός θα πρέπει να αναπτύξει τη δική του γενεσιουργό τεχνητή νοημοσύνη με βάση τα δικά του δεδομένα και τις δικές του ανάγκες. Αυτή η προσέγγιση θα διασφαλίσει ότι η τεχνολογία προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες απαιτήσεις και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες του κάθε οργανισμού. Η παγκοσμιοποίηση έχει επιταχύνει τη διαδικασία της τεχνολογικής ανάπτυξης, αλλά ταυτόχρονα καθιστά σημαντική τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της μοναδικότητας και της κουλτούρας κάθε οργανισμού.
Ωστόσο, παρά τις τεράστιες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εφαρμογή της. Η ανάπτυξη των ψηφιακών βοηθών που βασίζονται στην ΤΝ αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις, όπως η πολυπλοκότητα της μηχανικής μάθησης και οι απαιτήσεις υπολογιστικής ισχύος. Οι τεχνολογίες αυτές απαιτούν μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές και έρευνα. Παρά τις προκλήσεις αυτές, η ανάπτυξη τεχνολογιών όπως η ΤΝ και η βαθιά μάθηση έχει ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο και προσφέρει συναρπαστικές ευκαιρίες για το μέλλον.
Παράλληλα, καθώς οι επιχειρήσεις υιοθετούν τις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι αλλαγές αυτές είναι δίκαιες και ισορροπημένες. Ο έλεγχος των τεχνολογιών ΤΝ είναι απαραίτητος, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι οι εργαζόμενοι και οι πελάτες μπορούν να επωφεληθούν από αυτές με δίκαιο και βιώσιμο τρόπο. Η προδραστική προσέγγιση στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να περιλαμβάνει πολιτικές που εστιάζουν στην ισότητα, την ιδιωτικότητα, την προστασία των παιδιών και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Ξέρουμε ότι πρέπει να ελέγξουμε αυτή τη τεχνητή νοημοσύνη, γιατί όλοι θέλουμε μια δίκαιη κατανομή πόρων και μια δίκαιη και αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη, αλλά κανείς δεν ξέρει πώς να το προσεγγίσει έναν τέτοιο έλεγχο. Ίσως να μην ξέρουμε που ακριβώς πηγαίνουμε αλλά θα πρέπει να ξέρουμε ότι αντιμετωπίζουμε αλλαγές και ότι πρέπει να δράσουμε γρήγορα, μαθαίνωντας κυρίως από την πράξη.
Οι ανατρεπτικές αλλαγές και το άγνωστο έδαφος της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να συγκριθεί με την κατάσταση πριν από πολλά χρόνια όταν εμφανίστηκε η πληροφορική και το διαδικτύο, το οποίο επιτάχυνε πολύ τις αλλαγές στην επιχειρηματική κουλτούρα και απαιτούσε και τότε ευέλικτη σκέψη. Στη μετάβαση από τη συμβατική διαμόρφωση πολιτικής και την ανάγκη για γρήγορη δράση, πρέπει να προτάσσονται ευέλικτες πολιτικές και ευέλικτες διαδικασίες και σε επίπεδο οργανισμών και συστημάτων.
Συνεργασία και διεθνοποίηση Κλειδιά για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων, πανεπιστημίων και κυβερνήσεων είναι απαραίτητη για την επιτυχή ανάπτυξη και εφαρμογή τεχνολογιών που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη. Καθώς οι επιχειρήσεις υιοθετούν την ΤΝ, η συνεργασία και η παγκόσμια συνεργασία γίνονται ακόμη πιο σημαντικές, καθώς διαφορετικές χώρες και επιχειρήσεις μπορούν να μάθουν η μία από την άλλη και να υιοθετήσουν καλύτερες πρακτικές. Η εφαρμογή και η υιοθέτηση τεχνολογιών ΤΝ σε διεθνές επίπεδο απαιτεί μια ισορροπημένη προσέγγιση, που να λαμβάνει υπόψη τις πολιτισμικές διαφορές και τις ανάγκες του κάθε οργανισμού.
Ο Αριστοτέλης είχε αναφέρει ότι «κάθε αρετή που φτάνει στο άκρο της, είναι ένα ελάττωμα». Στη σημερινή εποχή, όπου η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται ταχύτατα, αυτό το ρητό φαίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσφέρει τεράστια οφέλη για την εκπαίδευση, την επιχειρηματικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά η εφαρμογή της πρέπει να γίνεται με υπευθυνότητα και σύνεση, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι τεχνολογίες αυτές δεν θα καταλήξουν να αποτελούν εμπόδιο στην ίδια την κοινωνία που σκοπεύουν να βοηθήσουν.
Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και η εφαρμογή της στην εκπαίδευση και την επιχειρηματικότητα αποτελούν κεντρικούς πυλώνες για την επίτευξη μιας κουλτούρας βιώσιμης ανάπτυξης των οργανισμών. Μέσω της τεχνολογικής καινοτομίας, οι οργανισμοί μπορούν να προσαρμοστούν στις προκλήσεις του μέλλοντος και να συμβάλλουν στη δημιουργία ενός βιώσιμου και δίκαιου μέλλοντος για όλους.
Γιώργος Ατσαλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής – Οικονομολόγος, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης, Πολυτεχνείο Κρήτης, Σχολή Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης – Ιωάννα Ατσαλάκη, Διδάσκων, Πολυτεχνείου Κρήτης, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης: “Τεχνητή Νοημοσύνη και Βιώσιμη Ανάπτυξη” © Diamond Pages Magazine | November 2024 |