Tέλη της δεκαετίας του ’50 με αρχές της δεκαετίας του ’60, στην γειτονιά της
Νεάπολης, μεταξύ Εξαρχείων και Κολωνακίου, ανεγείρεται και λειτουργεί το κτήριο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Εκεί όπου παλαιότερα στεγαζόταν η Οικία Δραγούμη, στον αριθμό 22 της οδού Μασσαλίας, το κτήριο εξελίσσεται σε τοπόσημο. Δείγμα αρχιτεκτονικού μοντερνισμού (φονξιοναλισμός), αποτελεί δίδυμο με το κτήριο των Σχολών Δοξιάδη στην οδό Στρατιωτικού Συνδέσμου. Άλλωστε και τα δύο κτήρια σχεδιάστηκαν από την ομάδα του αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Κωνσταντίνου Δοξιάδη (1913-1975).
Αρχιτεκτονικά το κτήριο συνομιλεί με τις μοντέρνες πολυκατοικίες της περιοχής ενώ ταυτόχρονα εντάσσεται σε ομάδα κτηρίων που επίσης αποτελούν τοπόσημα: οι Σχολές Δοξιάδη, η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, το Γαλλικό Ινστιτούτο και το 14ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών που σχεδίασε ο Δημήτρης Πικιώνης, αρχιτέκτονας που ανήκει στην γενιά του ’30. Η γενιά του ’30 γεφυρώνει με το έργο της την ελληνική παράδοση με τα σύγχρονα κινήματα της εποχής της πραγματοποιώντας τομές στην Ελληνική λογοτεχνία, τέχνη και αρχιτεκτονική.
Εκπρόσωποι της γενιάς του ’30 και συνεχιστές της παρουσιάζουν έργα τους στις αίθουσες του Γαλλικού Ινστιτούτου και του κτηρίου της Μασσαλίας 22 και συμμετέχουν την ίδια εποχή στο πρόγραμμα των δυο ιδρυμάτων. Τα ονόματα των οδών Διδότου και Μασσαλίας όπου βρίσκονται η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή και η Ελληνοαμερικανική Ένωση αναφέρονται επίσης στις ελληνογαλλικές σχέσεις: Στον Γάλλο Ambroise Firmin Didot, φιλέλληνα εκδότη, μαθητή του Κοραή και εκδότη του βιβλίου Henri Estienne Thesaurus Graecae Linguae. Στην αποικία των Φωκαέων σπουδαίο γαλλικό λιμάνι στην Μεσόγειο.
Λίγο πιο κάτω στην ίδια περιοχή, στην γωνία των οδών Μασσαλίας και Σόλωνος, βρίσκεται το κτήριο της Νομικής Σχολής Αθηνών, όπου εκδηλώθηκαν οι φοιτητικές κινητοποιήσεις εναντίον της Xούντας πριν από το Πολυτεχνείο. Οι φοιτητές της Νομικής υπήρξαν μέρος του κοινού των δύο Ιδρυμάτων. Στην οδό Μασσαλίας 22 βρήκαν καταφύγιο οι παράνομοι φοιτητικοί σύλλογοι και οι πρώτες αντιστασιακές κινήσεις των φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών και μετέπειτα του Πολυτεχνείου κατά της Χούντας. Πολλά σχεδιάστηκαν και συζητήθηκαν στην βιβλιοθήκη και την καφετέρια του αριθμού 22 της οδού Μασσαλίας.
Διανοούμενοι, πρωτοπόροι επιχειρηματίες, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, μαθητές Αγγλικής και Ελληνικής γλώσσας, νέοι φοιτητές, κάτοικοι της Νεάπολης, των Εξαρχείων, του Γκύζη και του Κολωνακίου αλλά και άλλοι Αθηναίοι διψασμένοι για τo καινούργιο και την πρωτοπορία, βρίσκονται να κυκλοφορούν μεταξύ Στρατιωτικού Συνδέσμου, Σίνα, Διδότου και Μασσαλίας στο χρονικό διάστημα που ονομάστηκε «η Χαμένη Άνοιξη» στις αρχές της δεκαετίας του ’60, διήρκεσε μέχρι το 1967 και συνέπεσε με άνθηση των Ελληνικών Γραμμάτων και Τεχνών.
Η συγκατοίκηση ιδρυμάτων που αφιέρωσαν τα προγράμματά τους στην αναζήτηση, και τον προβληματισμό γύρω από τον πολιτισμό και την ποιότητα του πολιτεύματος καθιστά την γειτονιά το νέο πνευματικό κέντρο της Αθήνας στην ενδοχώρα της Αθηναϊκής Τριλογίας.
Ο δυναμισμός του πνευματικού κόσμου Ελλάδας και Αμερικής όπως εκφραζόταν από Έλληνες και Αμερικανούς συναντήθηκε στην Μασσαλίας 22 με το ελληνικό κοινό που μέσα από αντίξοες οικονομικές συνθήκες επιζητούσε ορμητικά να καλύψει τις πνευματικές στερήσεις που του επιφύλασσε η αδυναμία πραγματοποίησης ταξιδίων εκτός Ελλάδος αλλά και η μεταπολεμική, μετεμφυλιακή έλλειψη οικονομικών μέσων για την απόκτηση πληροφορίας, γνώσεων, βιβλίων και δίσκων μουσικής.
Στις αίθουσες της Μασσαλίας 22 προσέρχονται άνθρωποι, χωρίς ταξικές αναφορές, με χαμηλό εισόδημα και μέτρια μόρφωση μαζί με εύπορους μορφωμένους και κοινωνικά προβεβλημένους. Ήταν το καλλιεργημένο, το ανήσυχο, το δυναμικό κοινό της Αθήνας. Το κοινό που αμφισβήτησε την λογοκρισία και την πνευματική καταστολή της επταετίας ’67-’74, το κοινό που σημάδεψε σημάδεψε το νέο ξεκίνημα της δημοκρατικής μεταπολίτευσης…
Το κοινό που έδωσε στο κτήριο τον εμβληματικό χαρακτήρα και το κατέστησε τοπόσημο. Καθημερινά 1000 επισκέπτες προσέρχονται σε αυτό το κτήριο για να μάθουν, να πληροφορηθούν και να μορφωθούν, να ανοίξουν δημιουργικό διάλογο με την γνώση, την τέχνη.
Επάνω από 60 χρόνια 37 χιλιάδες πολιτιστικά και εκπαιδευτικά γεγονότα συσσωρεύουν την πνευματική δύναμη και ακτινοβολία του κτηρίου έτσι όπως διαμορφώθηκαν από την συνύπαρξη, την κοινή δράση και την προσφορά Ελλήνων και Αμερικανών.
Σήμερα το κτήριο στεγάζει το Hellenic American College που σε συνεργασία με το Hellenic American University της Πολιτείας του Νιου Χαμσάιρ συνεχίζει την τεράστια πνευματική και πολιτισμική παράδοση που αποταμιεύθηκε κατά την μακριά ιστορία του. Νέες και νέοι Έλληνες και Αμερικανοί αλλά και νεολαία από άλλες χώρες ανανεώνουν με ορμή την παράδοση, συσσωρεύουν νέα ενέργεια για καινοτομία και προκοπή.
You could find out more about Hellenic American College HERE